In een vorige blog schreef ik al over weekplanningen en autisme en het belang daarvan.
Er zijn heel veel verschillende manieren om een planning te maken en hij is ook voor iedereen anders en voor alle leeftijden anders.
Bij mijn jongste maakte ik bijvoorbeeld een tijdlijn toen hij nog rond de 4 jaar was. Hij had een hekel aan picto's en ik werd er gek van dat ik iedere dag hetzelfde moest herhalen en heel veel weerstand kreeg. Maar hij was dol op foto's maken, vooral van zichzelf, dus dat heb ik gebruikt en maakte foto's van hem zogenaamd slapend, in bad, onder de douche, zichzelf aankledend, de pyjama aandoen, tanden poetsend enz. Hij poseerde met veel plezier en had zelf ook ideeën.
De foto's heb ik geplastificeerd en die hebben we in een bakje op de gang gedaan met daarnaast een soort verticaal waslijntje. Iedere avond hingen we dan de juiste volgorde op van de handelingen, hij haalde ze eraf en deed ze terug in het bakje als hij het gedaan had.
Dit bracht heel veel rust en hij had het eigenlijk al vrij snel niet meer nodig, omdat het toen in zijn systeem zat. Ik heb geen idee meer hoe lang we ermee hebben gedaan, misschien een half jaar, of een jaar?
We hebben er wel veel plezier mee en van gehad en bovendien hield iedereen (lees: ook zijn vader, of opa of oma als zij kwamen oppassen) zich nu aan de afgesproken volgorde. Dus er was geen weerstand meer en geen ruzie en dus rust. We konden elkaar nu makkelijker afwisselen met het naar bed brengen en het opstaan ging ook een stuk sneller.
Maar wat ik vooral duidelijk wil maken is dat er een belangrijke stap vooraf gaat aan een dag- en of weekplanning maken: een to-do-list!!!
Dit geldt niet alleen voor ouders met kinderen met autisme, maar ook voor jongeren en volwassenen met autisme. Een goede planning vergroot ook de zelfredzaamheid.
Ken je dat gevoel dat je je overspoeld voelt met alles wat je moet doen en je komt daardoor eigenlijk tot niks?
Zoals bv. het huishouden, huiswerk, overwerk voor je werk, met de kinderen dingen doen, of aandacht aan je geliefde besteden... En dan moet je ook nog jezelf verzorgen en tijd hebben voor jezelf!
Ken je het gevoel dat mensen vaak boos op je zijn, omdat je altijd grootse plannen hebt, maar dat je verweten wordt dat je daar niks mee doet? En dat je nooit begint?
En vergeet je vaak van alles, of maak je vaak lijstjes van alles wat je moet doen en dat je dan maar (door de hopeloosheid dat dat toch allemaal niet gaat lukken) tv gaat kijken, of computeren? Of je wordt weer afgeleid door details en voordat je het weet is er weer een uur of een paar uur voorbij. En dan heb je nog niks gedaan.
:-)
Ben maar niet bang, ik ga niet beweren dat ik de (!) oplossing heb, maar een to-do lijstje helpt al om een begin te maken. Begin al eens met een lijstje te maken van wat je allemaal op deze dag wil doen. En schrijf dan niet: het huishouden.... Deel het in in kleinere stukjes.
Zoals stofzuigen, of opruimen, of afwasmachine uitruimen, de was doen, enz.
Of de administratie...
Dat wordt dan: Mensen bellen, mails beantwoorden, of rekeningen betalen, of papieren in de map doen, enz.
Ga dan prioriteiten stellen. Wat moet er echt deze dag gebeuren? Wat staat op nr. 1? En wat moet er dan gebeuren, enz.
Schrijf echt alles op wat je te binnen schiet, ook alle kleine dingetjes die je heel normaal vind en niet de moeite waard om op te schrijven. Echt alles! Ook al ben je heel intelligent en te oud om beter te weten. Geloof me, juist die details maakt dat een planning nu wel kan gaan werken, want hoe slim je ook bent, op de een of andere manier vergeet je met autisme juist met die simpele dingen ook allemaal rekening te houden. En dan wordt je overspoeld. Als het eenmaal routine is en er is rust heb je dat misschien allemaal niet meer zo nodig, maar een goed begin is het halve werk.
To do List voorbeeld:
- Kinderen naar school brengen
- afwasmachine uitruimen
- doktersafspraak maken
- mails nakijken en beantwoorden
- Hond uitlaten (of andere beweging, zoals fietsen, wandelen en/ of sporten)
- Tijd voor jezelf!!! (tv kijken, muziek luisteren, creatief bezig zijn, lezen, computeren, enz.)
- Tijd voor jezelf!!! (tv kijken, muziek luisteren, creatief bezig zijn, lezen, computeren, enz.)
- werken
- douchen
- vuilnis buitenzetten (vrijdag b.v.)
- Eten
- Slapen
- was sorteren
- was in de wasmachine
- nagels knippen en vijlen
- ramen wassen
- opruimen
- kast uitruimen
Plan dan eerst het (hier) rode gedeelte in in de urenplanner. (Zoals eerder in mijn blog beschreven)
(Ik heb al vele digitale agenda's geprobeerd, maar er is daarbij gewoon nooit ruimte genoeg voor alles wat je op een dag moet doen. Het kan wel een goede reminder zijn voor afspraken.)
Kijk daarbij realistisch naar de tijd die je daarvoor nodig hebt en vergeet niet dat je ook van A naar B moet komen en dat dit tijd kost. Plan dat ook in.
Daarna plan je het (hier) groene gedeelte in en dan pas!!! kijk je naar de andere zaken. En als je de (hier) gele dingen niet haalt op een dag schuif je het vooruit naar een dag dat het wel kan.
Een tip hiervoor is dat routine heel erg helpt voor de rust in je hoofd. Ik heb dat ooit geleerd van een 80 jarige vrouw. Zij had een huishoudschema en dat werkt ook nu nog heel goed. Dat zijn de 3 'ouderwetse' R-en; rust, reinheid en regelmaat ;-)
Ik doe bv. meestal in het weekend de was en probeer op maandagavond alles weg te strijken, dan hoef ik er de hele week niet meer aan te denken. En dat geeft weer rust in je hoofd.
Als je nu denkt dat je zo'n schema best handig vind en zo'n planning en dat je dat zeker eens wil doen (maar dan ook echt heel mooi en perfect), maar het komt er niet van.......
Maak dan een afspraak met iemand die je daarmee wil helpen en ga er echt voor zitten. Vergeet niet dat het niet perfect hoeft te zijn!!!! Het kan altijd weer verbeterd en aangepast worden.